dr Aleksandra Pełechata
Stanowisko: adiunkt Email: ola.p@amu.edu.pl Pokój: 2.89 Telefon: 61 829 57 63 Dyżur: wtorki, g. 10.00-12.00 | Research Gate Google Scholar ORCID Baza Wiedzy UAM |
Specjalność naukowa
-
Moje zainteresowania badawcze obejmują zagadnienia związane z hydrobiologią i ochroną środowiska. Interesuje mnie ekologia fitoplanktonu jezior o różnym stanie trofii, w szczególności jezior ramienicowych. Moje badania koncentrują się również na relacjach fitoplankton-makrofity, przestrzennym zróżnicowaniu fitoplanktonu w zbiorniku, a także wpływie zmian klimatycznych na funkcjonowanie ekosystemów wodnych.
Aktualne badania
- Wpływ zbiorowisk ramienic na zróżnicowanie przestrzenne i morfologiczne fitoplanktonu w jeziorze
- Wpływ tanin na wybrane gatunki fitoplanktonu w warunkach ex situ
- Allelopatia w warunkach in situ – relacje fitoplankton, a Nitellopsis obtusa i Myriophyllum verticillatum
- Zmiany klimatyczne i ich odzwierciedlenie w funkcjonowaniu jezior na przykładzie relacji makrofity-fitoplankton
Projekty badawcze
- 2021 - 2024
Grant NCN Sonata nr 2020/39/D/NZ8/02436 Losy sinic nitkowatych tworzących zakwity w obliczu prognozowanej zmiany klimatu (wykonawca)
- 2017 - 2020
Grant NCN, OPUS 12 nr 2016/23/B/NZ8/00635 Rola roślinności wodnej w wiązaniu węgla i jego depozycji w osadzie dennym: analiza porównawcza roślinności ramienicowej i naczyniowej (wykonawca)
- 2016 - 2019
Grant NCN, HARMONIA nr UMO-2015-18/M/NZ8/00119 Wpływ globalnego ocieplenia i eutrofizacji na emisję metanu i jego znaczenie w sieci troficznej jezior (wykonawca)
- 2015
Międzynarodowy projekt: European Multi-Lake Survey, summer 2015 (EMLS); finansowany przez Cyanocost i Netlake (ES1105 i ES1201), (wykonawca)
- 2014 - 2016
Program kompleksowej ochrony jezior lobeliowych w Polsce. Etap 1. Podstawy, modelowe rozwiązania. Projekt finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 – 2014 w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu Operacyjnego PL02 „Ochrona Różnorodności Biologicznej i Ekosystemów” (wykonawca)
- 2010 - 2013
Grant MNiSW nr N N304 042539 Rola zbiorowisk ramienic w przestrzennym i czasowym zróżnicowaniu warunków siedliskowych oraz struktury zbiorowisk fitoplanktonu ekosystemu jeziornego (wykonawca)
- 2004 - 2007
Grant KBN nr 2 P04G 113 27) Roślinność ramienicowa na tle stanu trofii jezior Pojezierza Lubuskiego (środkowo-zachodnia Polska) (wykonawca)
Wybrane publikacje
- Rybak A., Dziuba M., Pełechata A., Rybak M., Akter S., Czerepska A., Dulić T., Gąbka M., Hindáková A., Jurczak T., Kendir S., Mankiewicz-Boczek J., Meriluoto J., Wejnerowski Ł. 2024. Characterization of cyanobacterial mats from artificial hot spring in Uniejów (Poland) and the potential use of their biomass. Algal Research 82:103646.
- Wilk-Woźniak E., Krztoń W., Budziak M., Walusiak E., Žutinič P., Udovič M.G., Koreivienė J., Karosienė J., Kasperovičienė J., Kobos J., Toporowska M., Bańkowska-Sobczak A., Budzyńska A., Domek P., Dunalska J., Frąk M., Gołdyn R., Grabowska M., Jakubowska-Krepska N., Jasser I., Karpowicz M., Kokociński M., Kozak A., Mazur-Marzec H., Mądrecka-Witkowska B., Messyasz B., Napiórkowska-Krzebietke A., Niedźwiecki M., Pawlik-Skowrońska B., Pasztaleniec A., Pełechata A., Pełechaty M., Pęczuła W., Rosińska J., Szeląg-Wasielewska E., Mankiewicz-Boczek J., Wasilewicz M., Stević F., Špoljarić Maronić D., Žuna Pfeiffer T. 2024. Harmful blooms across a longitudinal gradient in central Europe during heatwave: Cyanobacteria biomass, cyanotoxins, and nutrients. Ecological indicators 160: 111929.
- Pietruczuk K., Budka A., Andrzejewski W., Bielak-Bielecki P., Buczyński P., Buczyńska E., Budzyńska A., Czarnecki M., Dajewski K., Głazaczow A., Golski J., Grabowski M., Jusik S., Kokociński M., Pełechata A., Pietruczuk K., Przesmycki M., Runowski S., Sajkiewicz R., Tończyk G., Szoszkiewicz K. 2023. Observed and estimated taxonomic diversity of different groups of aquatic organisms in the pristine rivers in the Biebrza National Park. Ecohydrology and Hydrobiology (w druku).
- Pełechata A., Kufel L., Pukacz A., Strzałek M., Biardzka E., Brzozowski M., Kaczmarek L., Pełechaty M. 2023. Climate features or the composition of submerged vegetation? Which factor has a greater impact on the phytoplankton structure in temperate lakes? Ecological Indicators 146: 109840.
- Wejnerowski Ł., Aykut T.O., Pełechata A., Rybak M., Dulić T., Meriluoto J., Dziuba M.K. 2022. Plankton hitch-hikers on naturalists’ instruments as silent intruders of aquatic ecosystems: current risks and possible prevention. NeoBiota 73: 193-219.
- Donis D., Mantzouki E., […], Ibelings B.W. 2021. Stratification strength and light climate explain variation in chlorophyll a at the continental scale in a European multilake survey in a heatwave summer. Limnology and Oceanography 66: 4314-4333 .
- Apolinarska K., Pleskot K., Pełechata A., Migdałek M., Pełechaty M. 2021. Seasonal deposition of authigenic calcite out of isotopic equilibrium with DIC and water, and implications for paleolimnological studies. Journal of Paleolimnology 66: 41-53.
- Brzozowski M., Pełechata A., Kaczmarek L., Pełechaty M. 2021. Transformation and simplification of aquatic vegetation structure along with re-oligotrophication of the lake during the last 40 years. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 90: 905.
- Pełechata A., Pukacz A., Kaczmarek L., Pełechaty M. 2020. Do charophytes influence biomass and species composition of phytoflagellates? Aquatic Botany 165: 103240.
- Apolinarska K., Pleskot K., Pełechata A., Migdałek M., Siepak M., Pełechaty M. 2020. The recent deposition of laminated sediments in highly eutrophic Lake Kierskie, western Poland: 1 year pilot study of limnological monitoring and sediment traps. Journal of Paleolimnology 63: 283-304.
- Budzyńska A., Rosińska J., Pełechata A., Toporowska M., Napiórkowska-Krzebietke A., Kozak A., Messyasz B., Pęczuła W., Kokociński M., Szeląg-Wasielewska E., Grabowska M., Mądrecka B., Niedźwiecki M., Alcaraz Parraga P., Pełechaty M., Karpowicz M., Pawlik-Skowrońska B. 2019. Environmental factors driving the occurence of the invasive cyanobacterium Sphaerospermopsis aphanizomenoides (Nostocales) in temperate lakes Science of the Total Environment 650: 1338-1347.
- Mantzouki E., Campbell J., van Loon E., […], Pełechata A. et al. 2018. A European Multi Lake Survey dataset of environmental variables, phytoplankton pigments and cyanotoxins. Scientific Data 5: 180226.
- Mantzouki E., M., Lürling M., Fastner J., […], Pełechata A. et al. 2018. Temperature Effects Explain Continental Scale Distribution of Cyanobacterial Toxins. Toxins 10: 156.
- Pełechata A., Pełechaty M., Pukacz A. 2016. Factors influencing cyanobacteria community structure in Chara-lakes. Ecological Indicators 71: 477–490.
- Pełechata A., Pełechaty M., Pukacz A. 2015. Winter temperature and shifts in phytoplankton assemblages in a small Chara-lake. Aquatic Botany 124: 10-18.
- Pełechaty M., Pukacz A., Apolinarska K., Pełechata A., Siepak M. 2013. The significance of Chara vegetation in the precipitation of lacustrine calcium carbonate. Sedimentology 60: 1017–1035.
- Pukacz A., Pełechaty M., Pełechata A. 2013. The relation between charophytes and habitat differentation in temperate lowland lakes. Polish Journal of Ecology 61: 105-11
- Kobos, Błaszczyk A., Hohlfeld N., Toruńska A., Krakowiak A., Hebel A., Sutryk K., Grabowska M., Toporowska M., Kokociński M., Messyasz B., Rybak A., Napiórkowska-Krzebietke A., Nawrocka L., Pełechata A., Budzyńska A., Zagajewski P., Mazur-Marzec H. 2013. Cyanobacteria and cyanotoxins in Polish freshwater bodies. Oceanological and Hydrobiological Studies 42: 358–378.
- Pełechata A., Pełechaty M. 2010. The in situ influence of Ceratophyllum demersum on a phytoplankton assemblage. Oceanological and Hydrobiological Studies 39: 95-101.
- Pełechaty M., Pełechata A., Pukacz A. 2007. Flora i roślinność ramieniowa na tle stanu trofii jezior Pojezierza Lubuskiego (środkowo-zachodnia Polska). UAM. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 137 pp.
- Pełechata A., Pełechaty M., Pukacz A. 2006. Cyanoprokaryota of shallow lakes of Lubuskie Lakeland (mid-western Poland). Oceanological and Hydrobiological 35: 3-14.
- Pełechaty M., Pełechata A., Pukacz A., Burchardt L., 2006. Interrelationships between macrophytes (including charophytes) and phytoplankton and the ecological state of lakes. Ecohydrology & Hydrobiology 6: 79-88.
- Pełechata A., Pełechaty M., Pukacz A., 2006. An attempt to the trophic status assessment of the lakes of Lubuskie Lakeland. Limnological Review 6: 239-246.
2024
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2016
2015
2013
2010
2007
2006
CV
- 2015 – do dziś
Adiunkt w Zakładzie Hydrobiologii UAM
- 2007 – 2015
Starszy wykładowca w Collegium Polonicum UAM w Słubicach, kierunek ochrona środowiska
- 2004 – 2006
Adiunkt w Collegium Polonicum UAM w Słubicach, kierunek ochrona środowiska
- 2000 – 2004
Asystent w Collegium Polonicum UAM, doktorantka Wydziału Biologii (Zakład Hydrobiologii UAM, temat rozprawy doktorskiej: „Zróżnicowanie przestrzenne i czasowe fitoplanktonu Jeziora Jarosławieckiego na tle różnorodności siedliskowej i presji antropogenicznej” promotor: prof. dr hab. Lubomira Burchardt)
- 1995 – 2000
Nauczyciel biologii i chemii w Szkole Podstawowej nr 73 oraz Gimnazjum nr 63 w Poznaniu
- 1990 – 1995
Studia na Wydziale Biologii UAM, kierunek: biologia, specjalność biologia środowiska (temat pracy magisterskiej: „Relacje między biogenami uwalniającymi się z osadów dennych a strukturą i biomasą fitoplanktonu w Jeziorze Jarosławieckim (1992)”, promotor: prof. dr hab. Lubomira Butchardt)
Prowadzone zajęcia
- Biologia organizmów i środowisk wodnych
- Ekologia i ochrona środowiska
- Hydrobotanika
- Monitoring środowiska
- Ochrona zasobów wodnych i torfowiskowych
- Monitoring i ocena stanu środowiska przyrodniczego
- Systematyka i filogeneza roślin i grzybów
- Ochrona dziedzictwa przyrodniczego
- Zasoby przyrody i ich ochrona
- Wpływ stresu na funkcjonowanie ekosystemów wodnych
- Biologia i ekologia organizmów wskaźnikowych
- Szata roślinna Wielkopolski - zajęcia terenowe
- Zajęcia z klasami patronackimi – Dni Akademickie
Dydaktyka – prace dyplomowe – propozycje tematów
- Ocena stanu ekologicznego podlegającego ochronie jeziora makrofitowego na podstawie zbiorowiska fitoplanktonu
- Fitoplanktonowa ocena stanu ekologicznego przeżyźnionego jeziora podlegającego ochronie
- Oddziaływanie allelopatyczne Myriophyllum verticillatum na wybrane gatunki zielenic w warunkach in situ
Dydaktyka – prace dyplomowe – zakończone
Promotorstwo
- Wieloletnie zmiany ekosystemu Jeziora Góreckiego na tle statusu jego ochrony
- Różnorodność glonów i sinic Jeziora Cichowo w sezonie letnim i jesiennym 2004 roku
- Fitoplankton jezior o odmiennym typie miktycznym na przykładzie jezior Czyste Małe i Czyste Wielkie (Pojezierze Lubuskie)
- Fitoplankton jezior Jarosławieckiego i Góreckiego (Wielkopolski Park Narodowy) w kontekście ich typów miktycznych oraz strategii ochrony
Opieka
- Fitoplankton Jeziora Jarosławieckiego w pełni sezonu wegetacyjnego 2003 roku
- Dynamika sezonowa fitoplanktonu Jeziora Lubińskiego(Pojezierze Lubuskie)
- Struktura zgrupowań fitoplanktonu w zbiorowisku Chara rudis A. Braun i otwartej toni wodnej czystowodnego jeziora Jasne